ڕوخسارێک وەک ئاوێنەی مێژوو: خوێندنەوەی ڕابردوو، ئێستا و داهاتوو لە نیگای کچە گەریلایەکدا

نوسینی: ڕاماڵ خونچە

هەندێک وێنە هەن کە لە چوارچێوەی سادەیی خۆیاندا قەتیس نابن؛ ئەوان دەبنە دەروازە، پەنجەرەیەک بۆ ڕۆچوون بەناو قووڵایی مێژوو و ڕۆحی مرۆڤدا. وێنەی ئەم کچە گەریلایە، کە لە ساتێکی چارەنووسساز و پڕ لە بێدەنگیدا لە بەردەم چەکە كه‌ڵه‌كه‌كراوه‌كاندا وەستاوە، یەکێکە لەو وێنانە. ئەمە تەنها دیمەنی جێبەجێکردنی بڕیارێکی سیاسی نییە، بەڵکو تابلۆیەکی زیندووە کە لەسەر کانڤاسی ڕوخسارێکی ماندوو و ماتەمبار، چیرۆکی خوێناویترین ململانێی هاوچەرخی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و ئاوات و ئازارەکانی نەتەوەیەک نەخشێنراوە.

بۆ تێگەیشتن لەو دنیایەی لە پشت چاوە دانەخراوەکان بەڵام نیگا نادیارەکانییەوە خۆی حەشارداوە، دەبێت ڕوخساری بکەینە نەخشە ڕێگایەک و بە سێ قۆناغی کاتدا گەشت بکەین: ڕابردوو، کە وەک سێبەرێکی قورس بەسەر شانییەوەیە؛ ئێستا، کە وەک خاڵێکی کێشمەکێشی ناوەکی لەبەردەمیدا ڕاوەستاوە؛ و داهاتوو، کە وەک تەمومژێکی نادیار لە ئاسۆی بیرکردنەوەکانیدا بڵاوبووەتەوە.

ڕابردوو – ئەو بارە گرانەی کە نیگاکان هەڵیانگرتووە

لەبەردەم کەڵەکەیەک لە ئاسنی سارد و بێدەنگدا، کچە گەریلایەک ڕاوەستاوە. نیگای شۆڕبووەتەوە، نەک لەبەر شەرم یان دۆڕان، بەڵکو لەبەر قورسایی ئەو مێژووەی کە ئەم چەکانە لەسەر شانیان هەڵیانگرتووە و ئێستا خەریکە دەیخەنە سەر شانی ئەو. بۆ تێگەیشتن لە خەمە قووڵەکەی ڕوخساری و ئەو ماتەمەی سیماکانی داپۆشیوە، پێویستە لەگەڵ نیگاکانیدا گەشتێک بکەین بۆ دواوە؛ بۆ ئەو ڕابردووەی کە بووەتە ناسنامەی ئەو و ئەو چەکانەی کردووەتە بەشێک لە جەستە و ڕۆحی. ئەمە ماڵئاوایی نییە لە پارچەیەک ئاسن، بەڵکو ماڵئاواییە لە قۆناغێکی پڕ لە خوێن و ئاگر، هاوڕێیەتی و فیداکاری، کە هەموو بوونی ئەوی داڕشتووە.

یەکەم پرسیارێک کە ڕووبەڕووی بینەر دەبێتەوە ئەوەیە: بۆچی لە ساتێکی وادا کە دەبوو ببێتە جەژنی ئاشتی، خەم و پەژارە زاڵە؟ وەڵامەکە لەو چیرۆکانەدایە کە هەر یەک لەو تفەنگانە دەتوانن بیگێڕنەوە. ئەم چەکانە بۆ گەریلایەک تەنها کەرەستەی کوشتن نین. ئەوان "هاوڕێی ڕۆژە سەختەکانن". تفەنگەکەی، درێژکراوەی بازووی بووە، چاوە تیژەکەی بووە لە تاریکی شەودا، و تاکە دەنگی بووە لە بێدەنگی چیاکاندا کاتێک ویستوویەتی هاوار بکات "من هەم". لەوانەیە یەکێک لەم چەکانە لە شەڕی "حەفتانین" یان چیاکانی "زاپ" ژیانی پاراستبێت. لەوانەیە لوولەی یەکێکیان هێشتا گەرم بێت بە گەرمایی دەستی هاوڕێیەکی شەهیدی. بۆیە دانانی هەر یەکێکیان، وەک ناشتنی بەشێک لە بیرەوەری وایە.

نیگای ئەم کچە، نیگای کەسێکە کە لە ڕابردووی خۆی ورد دەبێتەوە. ئەو لەناو کۆمەڵگایەک و سیستمێکدا گەورە بووە کە نکۆڵی لە بوونی دەکرد. وشەی "کورد" قەدەغە بوو، زمانی دایکی لە قوتابخانەدا تاوان بوو، و کولتوورەکەی بە "دواکەوتوویی" دادەنرا. هەڵگرتنی چەک بۆ نەوەی ئەو، لە زۆر حاڵەتدا، هەڵبژاردنێک نەبوو لەنێو چەندین بژاردەی تردا، بەڵکو تاکە بژاردەی بەردەست بوو بۆ ڕەتکردنەوەی مردنێکی مەعنەوی؛ تاکە ڕێگەی مانەوەی شوناس بوو. چیاکان بوونە قوتابخانەیەک کە تێیدا فێری مێژووی ڕاستەقینەی خۆی، فەلسەفەی بەرگری و نرخی ئازادی بوو. چەک لەوێدا بووە ئامرازی سەندنەوەی کەرامەتی لەدەستچوو. ئێستا، لەم ساتەدا، ئەو خەریکە سیمبولی ئەو کەرامەتە دادەنێت. ئەمە پرۆسەیەکی ئاسان نییە و خەمەکەی ڕەنگدانەوەی ئەو ئازارە قووڵەیە.

زیاتر لەوەش، قورسایی "هەڤاڵتی" لەسەر شانیەتی. لەناو بزووتنەوەیەکدا کە پەیوەندی نێوان ئەندامەکانی لەسەر بنەمای "هاوڕێیەتییەکی پیرۆز" دامەزراوە، واتای لەدەستدانی هاوڕێیەک زۆر لەوە قووڵترە کە بیری لێ دەکرێتەوە. ئەو هاوڕێیانەی کە پێکەوە لە یەک سەنگەردا نانیان خواردووە، پێکەوە بەرگەی سەرما و گەرمایان گرتووە، و پێکەوە خەونیان بە ئازادییەوە بینیوە. زۆرێک لەو هاوڕێیانە ئێستا لە ژیاندا نەماون و بوونەتە "شەهید". دروشمی "شەهید نامرن" لە فەرهەنگی ئەواندا مانای ئەوەیە کە ئامانج و ئاواتی شەهیدەکان لەلایەن هاوڕێ زیندووەکانیانەوە هەڵدەگیرێت و بەردەوامی پێدەدرێت. تفەنگی شەهیدەکە دەبێتە ئەمانەت و لە دەستێکەوە بۆ دەستێکی تر دەگوازرێتەوە.

لەو چرکەساتەدا، ئەم کچە گەریلایە ڕووبەڕووی ڕۆحی هەموو ئەو شەهیدانە بووەتەوە. نیگای دانەواوی، ڕێزگرتنە لەو گیانانە. ئەو لە مێشکی خۆیدا لەوانەیە لە گفتوگۆیەکی بێدەنگدا بێت لەگەڵیاندا. وەک بڵێی بپرسێت: "ئەی هەڤاڵانی شەهید، ئایا ئەم چەکدانانە بەدیهێنانی خەونی ئێوەیە؟ ئایا ئەو ئاشتییەی کە لە ئاسۆوە دیارە، شایەنی ئەو هەموو خوێنە بوو کە ئێوە ڕژاندتان؟ یان ئەمە تەنها وەهمێکە و ئێمە خەریکە پشت لە ئەمانەتەکەتان دەکەین؟" ئەم بارە گرانەی بەرپرسیارێتی بەرامبەر بە مێژوو و بەرامبەر بە خوێنی هاوڕێکانی، بووەتە هۆی ئەو ماتەمە قووڵەی کە لە هەموو بوونییەوە دەبارێت.

ڕەهەندێکی دیکەی ڕابردووی ئەو، کە وێنەکە بەهێزتر دەکات، ئەوەیە کە ئەو ژنێکە. خەباتی ئەو تەنها خەباتێکی نەتەوەیی نەبووە. ئەو لە کۆمەڵگایەکەوە هاتووە کە ژن تێیدا بەندکراوی هەزاران ساڵەی دابونەریت و عەقڵیەتی پیاوسالاری بووە. بزووتنەوەکەی ئەو، "ئازادی ژن"ی کردبووە بنەمای ئازادی کۆمەڵگا. شاخ بۆ ئەو تەنها سەنگەری شەڕ نەبووە، بەڵکو زانکۆیەک بووە بۆ ئازادبوون. لەوێ فێربوو کە ژن دەتوانێت شانبەشانی پیاو بجەنگێت، فێربوو کە جەستە و عەقڵی هی خۆیەتی، فێربوو کە دەتوانێت بڕیار بدات و سەرکردایەتی بکات. تفەنگ لە دەستی ئەودا تەنها بۆ بەرگری لە خاک نەبوو، بەڵکو بۆ بەرگری لە کەرامەتی ژنبوونیش بوو. سیمبولی تێکشکاندنی ئەو کۆت و زنجیرانە بوو کە بۆ سەدەها ساڵ قاچ و مێشکی ژنی کوردیان بەستبووەوە.

کەواتە، ڕابردووی ئەو پڕە لە شانازی. شانازی شۆڕشگێڕێک کە دوو شۆڕشی پێکەوە بەڕێوە بردووە: شۆڕشی نەتەوەیی و شۆڕشی فێمینیستی. دانانی چەکەکە لێرەدا پرسیارێکی ترسناکتر دروست دەکات: ئایا کۆتاییهاتنی شۆڕشی چەکداری بە واتای کۆتاییهاتنی شۆڕشی ژنانیش دێت؟ ئەم نیگەرانییەش بەشێکە لەو بارە گرانەی کە لە ڕابردووەوە لەگەڵ خۆیدا هێناویەتی و لەم ساتەدا هەستی پێدەکات.

بۆیە کاتێک لە نیگاکانیدا ورد دەبینەوە، ئێمە تەنها کچێک نابینین کە چەکێک دادەنێت. ئێمە مێژووی زیندووی گەلێک، وەفاداری بۆ هاوڕێیانی شەهید، و شانازی ژنێکی شۆڕشگێڕ دەبینین کە خەریکە لەگەڵ ئازیزترین و پیرۆزترین سیمبولەکانی ڕابردووی خۆی ماڵئاوایی دەکات. ئەمە قورساییەکە کە تەنها ئەوانە هەستی پێدەکەن کە بەو ڕێگایەدا ڕۆیشتوون.

ئێستا – خاڵی وەرچەرخان و کێشمەکێشی ناوەکی

ئەم ساتەی لە وێنەکەدا قەتیس کراوە، ساتێکی بێدەنگییەکی ترسناکە؛ بێدەنگییەک کە لە ناخی خۆیدا گەردەلوولێکی لە کێشمەکێش و پرسیار و دژایەتی هەڵگرتووە. ئەمە خاڵی ئێستایە، خاڵی وەرچەرخان. ساتێکە کە تێیدا ڕابردووی پڕ لە بەرگری ڕووبەڕووی داهاتوویەکی نادیاری ئاشتی دەبێتەوە، و هەموو قورسایی ئەم ڕووبەڕووبوونەوەیە لەسەر ویژدان و بڕیاری ئەم کچە گەریلایە و هاوڕێکانیدا کۆبووەتەوە. ڕوخساری ئەو لەم ساتەدا، گۆڕەپانی جەنگێکی ناوەکییە لە نێوان دوو هێزی بەریەککەوتوودا: باوەڕی ئایدیۆلۆژی و غەریزەی پراکتیکی.

لەسەرووی هەموو شتێکەوە، ئەم هەنگاوە لەسەر فەرمانی ڕێبەرەکەیان، عەبدوڵڵا ئۆجەلان، ئەنجام دەدرێت. لەناو سیستمێکی ڕێکخراوەیی پتەو و ئایدیۆلۆژی وەک PKKدا، دیسپلین و باوەڕبوون بە "سەرۆکایەتی" کۆڵەکەی سەرەکییە. بۆ گەریلایەک کە ساڵانێکی زۆر لەسەر فەلسەفە و ڕێنماییەکانی ئەو ڕێبەرە پەروەردە کرابێت، فەرمانەکەی وەک سروشێک وایە کە دەبێت بە پیرۆزییەوە جێبەجێ بکرێت. لە ڕووی عەقڵانی و سیاسییەوە، ئەو دەزانێت کە ئەمە تاکتیک نییە، بەڵکو ستراتیژێکی نوێیە بۆ گواستنەوەی خەبات لە قۆناغی چەکدارییەوە بۆ قۆناغی سیاسی و دیموکراتی. ئەو دەزانێت کە بڕیارەکە لە ئەنجامی خوێندنەوەیەکی قووڵی سیاسی بۆ بارودۆخی تورکیا، ناوچەکە و جیهان هاتووە. کەواتە، بەشێکی مێشکی ئەو، باوەڕی تەواوی بە ڕاستی و دروستی ئەم هەنگاوە هەیە و جێبەجێکردنی بە ئەرکی خۆی دەزانێت.

بەڵام لە بەرامبەر ئەم باوەڕە ئایدیۆلۆژییەدا، غەریزەیەک هەیە کە لەناو سەنگەرەکاندا، لە بۆسەکاندا، و لە شەڕەکاندا پەروەردە بووە. غەریزەی مانەوە، غەریزەی خۆپاراستن. ئەم غەریزەیە لەسەر بنەمای ئەزموونی تاڵ و مێژوویەکی دوور و درێژی خیانەت بنیات نراوە. مێژووی کۆماری تورکیا لەگەڵ کورددا، مێژووی پەیمان شکاندن و لەناوبردنی جوڵانەوەکانە لە کاتی دانوستاندا. ئەو لە مێشکی خۆیدا چیرۆکی دەیان ڕاپەڕینی  بیستووە کە بە "گفتوگۆ" دەستیان پێکرد و بە "سێدارە" کۆتاییان هات. ئەو سوپایەی کە بۆ دەیان ساڵ شەڕی لەگەڵدا کردووە، ناسراوە بەوەی کە ڕێز لە هیچ یاسا و بەڵێنێک ناگرێت کاتێک بەرژەوەندییەکانی دەخوازێت.

ئەم غەریزەیە وەک دەنگێکی ناوەکی بەردەوام چرپە بە گوێیدا دەدات: "چۆن دەتوانیت متمانە بە دوژمنەکەت بکەیت؟ چۆن دەتوانیت چەکەکەت فڕێ بدەیت لە کاتێکدا ئەو هێشتا هێرشت دەکاتە سەر؟ ئایا ئەمە تەڵەیەکی گەورە نییە بۆ ئەوەی بێچەکمان بکەن و پاشان یەک بە یەک لەناومان بەرن؟" ئەم کێشمەکێشە لە نێوان "باوەڕ بە ڕێبەر" و "بێمتمانەیی بە دوژمن"دا، ئەو بارگرژییە دەروونییە گەورەیە دروست دەکات کە لە ڕوخساریدا بەدی دەکرێت. سەری دانەواوی تەنها ڕێزگرتن نییە، بەڵکو ملکەچبوونێکی ئازاراوییە بۆ بڕیارێک کە لەوانەیە دڵی بە تەواوی ئاسوودە نەبێت پێی.

جگە لەوە، ئەم ساتە ساتێکی گشتییە، نەک تایبەت. چاوی کامێراکان، ڕۆژنامەنووسان و چاودێرانی جیهان لەسەریانە. ئەمەش ڕەهەندێکی دیکە دەخاتە سەر دیمەنەکە: ڕەهەندی "نمایش". ئەو دەزانێت کە هەر جووڵەیەکی، هەر نیگایەک، هەر هەڵوێستێک لێکدانەوەی بۆ دەکرێت. بۆیە، سەرەڕای ئەو گەردەلوولەی لە ناخیدا هەڵیکردووە، دەبێت لە دەرەوەدا ئارام، بەهێز و شکۆمەند دەربکەوێت. ئەو نابێت وەک کەسێکی دۆڕاو یان ملکەچ دەربکەوێت. وەستانە ڕێکەکەی، بێدەنگییە قووڵەکەی، و جووڵە هێمنەکانی، هەمووی پەیامێکە بۆ جیهان و بۆ لایەنی بەرامبەر

پەیامەکە ئەمەیە: "ئێمە لەبەر لاوازی چەک دانانێین. ئێمە لە لووتکەی هێزی خۆمانداین، بەڵام ئیرادەی ئاشتیمان لە ئیرادەی شەڕمان بەهێزترە. ئەمە بەڵگەی نیازپاکی ئێمەیە. ئێمە ئەرکی خۆمان جێبەجێ دەکەین و چاوەڕێین ئێوەش ئەرکی خۆتان جێبەجێ بکەن." ئەم شکۆمەندییە، کە لەناو ئەو هەموو ئازار و گومانەدا خۆی دەنوێنێت، هێزێکی ناوەکی سەرسوڕهێنەر نیشان دەدات. ئەو لە یەک کاتدا، هەم قوربانی مێژووە و هەم ئەکتەری سەرەکی دروستکردنی مێژوویەکی نوێیە.

کێشمەکێشە ناوەکییەکە تەنها سیاسی و سەربازی نییە، بەڵکو بوونیادیشە . ئەو پرسیار لە خۆی دەکات: "من کێم بەبێ چەکەکەم؟" ساڵانێکی زۆر، ناسنامەی ئەو وەک "گەریلا" پێناسە کراوە. ژیانی، خەوی، خواردنی، پەیوەندییەکانی، هەمووی لە چوارچێوەی ئەو ناسنامەیەدا بووە. ئێستا، لەم خاڵی وەرچەرخانەدا، داوای لێدەکرێت کە واز لەو ناسنامەیە بهێنێت و ببێتەوە بە "هاوڵاتییەکی ئاسایی". بەڵام ئایا دەتوانێت؟ ئایا کۆمەڵگا ئامادەیە قبوڵی بکات؟ ئایا خودی خۆی ئامادەیە ببێتە کەسێکی تر؟ ئەمە قەیرانێکی شوناسە کە لەم ساتەدا ڕووبەڕووی بووەتەوە و لەوانەیە ئەو سەرلێشێواوییەی لە نیگاکانیدا دیارە، ڕەنگدانەوەی ئەم قەیرانە قووڵە بێت.

بۆیە، ساتی ئێستا بۆ ئەم کچە گەریلایە، ساتێکی سادە نییە. بەڵکو ساتێکی پڕ لە ئاڵۆزییە کە تێیدا عەقڵ و دڵ، فەرمان و غەریزە، شکۆ و گومان، ناسنامەی کۆن و چارەنووسی نوێ، پێکدا دەدەن و لەو پێکدادانەدا، ئەو دەبێتە خاڵی هاوسەنگییەکی لەرزۆک لە نێوان ڕابردوویەکی خوێناوی و داهاتوویەکی نادیاردا.

داهاتوو – لە نێوان تیشکی هیوا و تارمایی ترسدا

نیگای شۆڕبووەوەی ئەم کچە گەریلایە، هەرچەندە ڕواڵەتیانە بەرەو زەوییە، بەڵام لە جەوهەردا بەرەو ئاسۆیەکی دوور و تەمومژاوییە؛ ئاسۆی داهاتوو. ئەم داهاتووە لە مێشکی ئەودا دوو وێنەی تەواو دژ بەیەکی هەیە: وێنەیەکی گەش و پڕ لە هیوا کە بریتییە لە بەدیهاتنی ئاشتی و ئاواتەکان، و وێنەیەکی تاریک و پڕ لە ترس کە بریتییە لە خیانەت و گەڕانەوەی کارەسات. ئەو لەم ساتەدا، لە نێوان ئەم دوو سیناریۆیەدا ڕاوەستاوە و نازانێت کامیان چارەنووسی ئەو و گەلەکەی دەبێت.

وێنەی یەکەم: تیشکی هیوا و خەونی ژیانێکی ئاسایی

لە پشت هەموو ئەو خەم و گومانانەوە، پشکۆیەکی هیوا هێشتا بە زیندوویی ماوە و گڕی بەردەوامبوونی پێدەبەخشێت. ئەمە هیوای کۆتاییهاتنی ئەو جەنگە چل ساڵەیەیە کە چەندین نەوەی کردە قوربانی. هیوای ئەوەی کە چیتر دایکان چاوەڕێی تەرمی ڕۆڵەکانیان نەکەن و منداڵان لە سێبەری ترسدا گەورە نەبن. بۆ خۆی، وەک تاکێک، خەون بە ژیانێکی "ئاسایی"ەوە دەبینێت؛ ژیانێک کە زۆرینەی خەڵکی جیهان بە مافێکی سەرەتایی خۆیانی دەزانن، بەڵام بۆ ئەو و هاوڕێکانی ئاواتێکی دوور بووە.

لەوانەیە لەو ساتەدا خەیاڵی بڕوات بۆ گوندەکەیان. بیری ماڵەوە، بۆنی نانی دایکی و سۆزی باوکی بکات. خەون بەوەوە ببینێت کە بگەڕێتەوە و درێژە بە خوێندنەکەی بدات کە لە نیوەدا بەجێی هێشتووە. خەون بەوەوە ببینێت کە لە جیاتی خوێندنەوەی نەخشەی سەربازی لەناو ئەشکەوتێکدا، لە ژێر سێبەری دارێکدا لە پارکێکدا ڕۆمانێک بخوێنێتەوە. خەون بە عاشق بوون و پێکهێنانی خێزانەوە ببینێت، بێ ترسی ئەوەی کە جەنگ لە چاوتروکانێکدا هەموو شتێک لەناو ببات.

ئەم هیوا تاکەکەسیانە تێکەڵ بە هیوا نەتەوەییەکان دەبن. هیوای ئەوەی کە چیتر زمانی کوردی قەدەغە نەبێت و منداڵان بتوانن لە قوتابخانەکاندا بە زمانی دایکیان بخوێنن، بە هیوای ئەوەی کە کولتوور و مۆسیقا و جلوبەرگی کوردی بە ئازادی نمایش بکرێت و وەک بەشێکی ڕەنگین لە فرەیی تورکیا قبوڵ بکرێت. هیوای ئەوەی کە کوردەکان بتوانن لە ڕێگەی سیاسی و دیموکراتییەوە نوێنەرایەتی خۆیان بکەن و بەشداری لە بەڕێوەبردنی وڵاتدا بکەن. هیوای ئازادبوونی هەزاران زیندانی سیاسی و لە سەرووی هەموویانەوە، ڕێبەرەکەیان.

ئەم ئاواتانە، هێزی بزوێنەری پشت ئەم هەنگاوە قورسەن. ئەو و هاوڕێکانی ئامادەن قورسترین بڕیار بدەن و چەکی شەرەف و بەرگرییان دابنێن، بەو هیوایەی کە لە بەرامبەردا، ژیانێکی ئاشتییانە و کەرامەتمەندانە بۆ گەلەکەیان مسۆگەر بکەن. ئەمە ئەو تیشکە هیوا بچکۆلەیەیە کە لەناو دڵی تاریکی و گوماندا، ڕێگاکەیان بۆ ڕووناک دەکاتەوە. ئەو نیگایە خەمناکە لەوانەیە هێندەی ئەوەی بۆ ڕابردوو بێت، بۆ ئەو ئاواتانەش بێت کە هێشتا لەدایک نەبوون و نازانرێت ئایا هەرگیز دەرفەتی لەدایکبوونیان پێدەدرێت.

وێنەی دووەم: تارمایی ترس و پێشبینی خیانەت

لە بەرامبەر تیشکی هیوا، سێبەرێکی ترسناک و قورس هەیە کە لە مێژووەوە سەرچاوە دەگرێت و داهاتوو دادەپۆشێت. ئەمە ترسی دووبارەبوونەوەی مێژووە، ترسی خیانەت و فێڵ. ئەو بە ئەزموون دەزانێت کە سیاسەت لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا یارییەکی بێڕەحمانەیە و زۆرجار نیازپاکی بە سادەیی لێکدەدرێتەوە.

گەورەترین ترسی ئەو ئەوەیە کە ئەم پرۆسەیە تەنها تاکتیکێکی کاتی بێت لەلایەن دەوڵەتەوە بۆ ده‌ستكه‌وتنی چەند ئامانجێک: یەکەم، بێچەککردنی گەریلا و نەهێشتنی گەورەترین هێزی فشاری کورد. دووەم، کات کڕین بۆ ئەوەی خۆی لە قەیرانە ناوخۆییەکانی ڕزگار بکات و سوپاکەی دووبارە ڕێکبخاتەوە. سێیەم، بەدەستهێنانی پشتیوانی کورد لە هەڵبژاردنەکاندا و پاشان پشتکردن لە هەموو بەڵێنەکان. ئەم سیناریۆیە بۆ ئەو تەنها خەیاڵ نییە، بەڵکو ئەگەرێکی زۆر واقعی و بەهێزە.

ترسێکی دیکەی کە پەیوەندی بە چارەنووسی خۆی وەک ژنێکی شۆڕشگێڕەوە هەیە، ئەوەیە کە گەڕانەوە بۆ ناو کۆمەڵگا، بەبێ گۆڕانکارییەکی ڕیشەیی لە عەقڵیەت و یاساکاندا، دەبێتە هۆی گەڕانەوەی بۆ قەفەسی پیاوسالاری. ئایا ئەو شکۆ و یەکسانییەی کە لە شاخ بەدەستی هێناوە، لەناو سیستەمی کۆمەڵایەتی تورکیادا پارێزراو دەبێت؟ یان دەبێت جارێکی تر شەڕی مافە سەرەتاییەکانی خۆی بکاتەوە، بەڵام ئەمجارەیان بەبێ چەک و بەبێ ئەو پشتگیرییە ڕێکخراوەییەی کە لە شاخ هەیبوو؟ ئەمە ترسە لە لەدەستدانی دەستکەوتەکانی شۆڕشی ژنان، کە بۆ ئەو لە دەستکەوتە نەتەوەییەکان کەمتر نییە.

بەداخەوە، تێپەڕبوونی کات سەلماندی کە تارمایی ترس زۆر لە تیشکی هیوا ڕاستەقینەتر بوو. کاتێک ئێمە ئەمڕۆ، دوای شکستهێنانی پرۆسەی ئاشتی و گەڕانەوەی شەڕێکی زۆر خوێناویتر، سەیری ئەم وێنەیە دەکەین، واتایەکی تەواو تراژیدی وەردەگرێت. نیگای پڕ لە گومان و دوودڵی ئەو کچە، چیتر تەنها هەستێکی کاتی نییە، بەڵکو دەبێتە پێشبینییەکی مێژوویی. ئەو خەمەی لە ڕوخساریدا بوو، نەک تەنها بۆ شەهیدانی ڕابردوو بوو، بەڵکو بۆ قوربانییەکانی داهاتووش بوو؛ بۆ ئەو شارانەی کە دواتر وێران کران و ئەو گەنجانەی کە لە شەڕی کۆڵانەکاندا گیانیان لەدەستدا.

ئێستا، وێنەکە بووەتە شاهیدی بێدەنگی ئەو شکستە گەورەیە. ئەو بووەتە سیمبولی "ئاشتییەکی لەدەستچوو"، سیمبولی نیازپاکییەک کە بە خیانەت وەڵام درایەوە. نیگای ئەو وەک پرسیارێکی کراوە بۆ هەمیشە دەمێنێتەوە: کێ بەرپرسیار بوو؟ ئایا هەرگیز دەرفەتێکی ڕاستەقینە بۆ ئاشتی هەبوو، یان هەمووی لە سەرەتاوە وەهم بوو؟

بەم شێوەیە، نیگای ئەم کچە لەو ساتە مێژووییەدا، گەشتێکە بەناو سێ قۆناغی کاتدا. ڕابردوویەکی پڕ لە شانازی و ئازاری هەڵگرتووە، لە ئێستایەکی پڕ لە کێشمەکێشدا ڕاوەستاوە، و چاوی بڕیوەتە داهاتوویەک کە تێکەڵەیەکە لە جوانترین خەون و ترسناکترین مۆتەکە. چارەنووس وای خواست کە مۆتەکەکە ببێتە ڕاستی و وێنەکەی ئەو ببێتە یادگارییەکی تاڵی هیوایەکی لەبارچوو.

وێنەی ئەم کچە گەریلایە بووەتە سیمبولی هەموو ئەو هەستە دژ بەیەکانەی کە لە خاڵێکی وەرچەرخانی مێژووییدا کۆدەبنەوە. ئەو نوێنەری نەوەیەکە کە لەناو ئاگردا لەدایک بوو، لە شاخ پێگەیشت و لەبەردەم محرابی ئاشتیدا، قوربانییەکی گەورەی دا، بەڵام لەبەرامبەردا هیچی وەرنەگرتەوە جگە لە شەڕێکی خوێناویتر.

ڕوخساری ئەو چیرۆکێکی تەواونەکراوە. چیرۆکی متمانە و خیانەت، هیوا و نائومێدی، قوربانیدان و بەهەدەرچوون. نیگای پڕ لە پرسیاری ئەو بۆ هەمیشە وەک پرسیارێکی کراوە ڕووبەڕووی ویژدانی مرۆڤایەتی و لاپەڕەکانی مێژوو دەمێنێتەوە. ئەو بە بێدەنگییەکەی، بە خەمە قووڵەکەی، و بە شکۆمەندییە ماتەمینەکەی، لە هەر وتارێکی سیاسی و هەر هاوارێکی جەنگ بەرزتر دەدوێت. ئەو ئاوێنەیەکە کە تێیدا چارەنووسی گەلێک، ئازاری ژنێکی شۆڕشگێڕ و تراژیدیای ئاشتییەکی ناکام بە ڕوونی ڕەنگی داوەتەوە.