هانت ئۆیڵ: بەرهەمهێنانی نەوت لە هەرێمی کوردستان دەستی پێکردەوە

سبەی

کۆمپانیای هانت ئۆیڵی ئەمەریکی دەستپێکردنەوەی بەرهەمهێنانی نەوتی لە کێڵگەی موگار لە شێخان دەستپێکردەوە، پێشبینی دەکات تا کۆتایی ئەم مانگە بەرهەمهێنانی لەو کێڵگەیە ئاسایی ببێتەوە.

ئەمڕۆ شەممە (23ـی ئابی 2025) وتەبێژی کۆمپانیای هانت ئۆیڵی ئەمەریکی لە لێدوانێکیدا بۆ ئاژانسی هەواڵی رۆیتەر رایگەیاند: کارەکانیان لە کێڵگەی نەوتی شێخان لە سنوری پارێزگای دهۆک دەستپێکردوەتەوە، ئەوەش دوای زیاتر لە مانگێک لە راگرتنی کارەکانیان بەهۆی هێرشی فڕۆکەی بێفڕۆکەوانەوە.

وتەبێژی کۆمپانیاکە رایگەیاند: پیشبینی دەکەین تا کۆتایی ئەم مانگە بەرهەمهێنانی نەوت لە کێڵگەی نەوتی شێخان ئاسایی بێتەوە.

گەڕانەوەی ئەو کۆمپانیایە بۆ کارکردن، دوای ئەوە هات کە ژمارەیەک کۆمپانیای دیکە لە ناویاندا دی ئێن ئۆی نەرویجی دەستپێکردنەوەی بەرهەمهێنانی نەوتی لە کێڵگەکانی هەرێمی کوردستان راگەیاند.

مانگی تەمموزی رابردوو، زیاتر لە 20 هێرشی درۆنی و فڕۆکەی بێفڕۆکەوان کرایە سەر کێڵگە نەوتییەکانی هەرێمی کوردستان، سەرەڕای زیانی ماددی زۆرینەی کۆمپانیا بیانییەکان کارکردنیان لە کێڵگە نەوتییەکان راگرت و بەهۆیەوە بەرهەمهێنانی نەوت لە زۆینەی ئەو کێڵگانە وەستا.

رۆژی (17ـی تەمموزی 2025) لە رێگەی فڕۆکەیەکی بێفڕۆکەوانەوە هێرش کرایە سەر کێڵگەی نەوتی موگارا لە سنوری قەزای شێخانی پارێگای دهۆک کە لەلایەن کۆمپانیای هانت ئۆیلەوە بەڕێوەدەبرا و بەهۆیەوە بەرهەمهێنان لە کێڵگەکە راگیرا.

دی ئێن ئۆ: بەرهەمی رۆژانە دەگەیەنینە 100 هەزار بەرمیل

رۆژی پێنجشەممە، (21ـی ئابی 2025) کۆمپانیای دی ئێن ئۆ (DNO)ـی نەرویجی، راپۆرتی چارەکی دووەمی ئەمساڵی بڵاوکردەوە و ئاشکرای کرد، پلانی هەیە لەگەڵ کەوتنە کاری بۆری نەوتی عێراق-تورکیا، ئاستی بەرهەمهێنان بۆ 100 هەزار بەرمیلی رۆژانە بەرزبکاتەوە.

وەک لە راپۆرتەکەی دی ئێن ئۆدا هاتووە، ئاستی بەرهەمهێنانی رۆژانە لە کێڵگەکانی هەرێمی کوردستان 56 هەزار و 100 بەرمیل بووە، بەراورد بە چارەکی یەکەمی ئەمساڵ نزیکەی 5 هەزار بەرمیلی نەوتی رۆژانە کەمی کردووە، بەرهەمی لە چارەکی یەکەمی ئەمساڵدا 61 هەزار و 561 بەرمیل نەوتی رۆژانە بووە.

بەرهەمهێنانی نەوت بەرەو ئاسایی بونەوە دەچێت

لە کێڵگەکانی دیکەی هەرێمی کوردستانیش بەرهەمهێنانی نەوت بەرەو ئاسایی بوونەوە دەچێت. رۆژی چوارشەممە (13ـی ئابی 2025) بەرهەمهێنانی نەوت لە كێڵگەی نەوتی شێخان لەسنوری پارێزگای دهۆك دەستیپێكردەوە، بەوەش ئاستی بەرهەمهێنانی نەوت بۆ زیاتر لە 200 هەزار بەرمیل بەرزبووەتەوە، لەكاتێكدا هەریەكە لە هەرێم و عێراق و كۆمپانیاكان هێشتا لە كێبڕكێی پچڕینی پشكی زیاتردان لەو بەرهەمە كە بەپێی رێككەوتنی هەرێم و بەغداد دەبێت بەشێكی رادەست بكرێت.

كۆمپانیای گەڵف كیستۆن رایگەیاند: دوای راوێژكردن لەگەڵ حكومەتی هەرێمی كوردستان و هەڵسەنگاندنی ئاسایشی، كاركردنیان لە كێڵگەی شێخان دەستپێكردووەتەوە، ئەوەش دوای راگرتنی كاركردن لە كێڵگەكە كە رۆژی 16ـی تەمموز دووجار بە درۆنی بۆمبڕێژكراو هێرشیكرایەسەر.

ئەوە سێیەم كێڵگەیە لەماوەی رابردوودا بەرهەمهێنانی نەوت تێیدا دەستپێبكاتەوە، دوای كێڵگەكانی ئەتروش و سەرسەنگ كە رۆژی (7ـی ئابی 2025) كاركردن تێیاندا دەستیپێكردەوە.

ئاسایی بوونەوە دوای هێرشە درۆنییەکان

دەستکردنەوە بە پڕۆسەى بەرهەمهێنانى نەوت لەو کێڵگانەى پێشتر بەهۆى هێرشە درۆنییەکان و مەترسی ئەمنییەوە بەرهەمهێنان تێیاندا راگیرابوو، بووەتە هۆى بەرزبوونەوەى ئاستى بەرهەمهێنانى نەوتى هەرێمى کوردستان، لەکاتێکدا هێشتا هیچ بڕێکى رادەستى بەغداد نەکردووە بەپێی رێککەوتنەکەى ئەمدواییەى نێوانیان.

بەپێی ئامارە نافەرمییەکان، ئاستى بەرهەمهێنانى نەوت لە ئێستادا گەیشتووەتە نزیکەى 210 هەزار بەرمیل نەوت، کە 50 هەزار بەرمیلى بۆ بەکارهێنانى ناوخۆیی دەبێت و 160 هەزار بەرمیل دەمێنێتەوە، لەو بڕەش نزیکەى 40%ى پشکى کۆمپانیا نەوتییەکانە بەپێی گرێبەستەکانیان لەگەڵ هەرێم و خۆیان سەرپشکن لەوەى چۆن هەناردەى دەکەن.

بە لێدەرکردنى پشکى هەرێم و کۆمپانیاکان نزیکەى 96 هەزار بەرمیل نەوت دەمێنێتەوە، کە رادەستى بەغداد بکرێت، لەکاتێکدا بەپێی رێککەوتنى نێوانیان دەبێت رۆژانە 230 هەزار بەرمیل رادەست بکرێت.

هەناردەکردنەوەی نەوت دەستپێدەکاتەوە

دوای زیاتر لە دوو ساڵ و پێنج مانگ لە راگرتنی هەناردەی نەوتی هەرێمی کوردستان، بە بڕیاری دادگای ناوبژیوانی تورکیا، نزیکەی ساڵێک دانوستان و کۆبونەوەی دوورو درێژ، وەزارەتی نەوتی عێراق دەڵێت: لە کۆتایدا حکومەتی هەرێم و حکومەتی فیدراڵ گەیشتونەتە رێککەوتنی کۆتایی و بڕیارە لە چەند رۆژی کەمی داهاتوودا هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێمی کوردستان لە رێگای کۆمپانیای سۆمۆوە دەستپێبکاتەوە.

رۆژی پێنجشەممە (21ـی ئابی 2025) سەرچاوەیەکی باڵای وەزارەتی نەوتی عێراق رایگەیاند: سەرجەم رێکارە هونەری و تەکنیکییەکان تەواو بوون بۆ دەستپێکردنەوەی هەناردەی نەوتی هەرێمی کوردستان، چەند رێکارێکی کەمی جێبەجێکردن و رێکخستن ماونەتەوە ئەوەش چەند رۆژێکی کەمی پێویستە و لە چەند رۆژی کەمی داهاتوودا هەناردەی نەوتی هەرێمک لە رێگای سۆمۆوە دەستپێدەکاتەوە.

بەوتەی سەرچاوەکە، هەفتەی داهاتوو وەفدی هەرێمی کوردستان دەگەڕێنەوە بەغداد و رێکارەکان تەواو دەکەن و کۆتایی بەو دۆسیەیە دەهێنرێت.

ئەوە لەکاتێکدایە، سەرچاوە رۆژنامەوانییە عێراقییەکان بڵاویان کردەوە، کۆبونەوەی تیمە هونەری و تەکنیکییەکانی وەزارەتی نەوتی عێراق و کۆمپانیای وزەی تورکیا لە بەندەری جەیهانی تورکیا کۆتاییان هاتووە و تورکیا رەزامەندی نیشانداوە دەست بە وەرگرتنی نەوتی عێراق بکات لە رێگەی کۆمپانیای سۆمۆوە بۆ هەناردەکردن.