نائامادەیی باڵیۆزی ئەمەریکا لە بەغداد .. پشتگوێخستنی دیپلۆماسی یان خراپی پەیوەندییەکان

سبەی

لەگەڵ دەستبەکاربوونی دۆناڵد ترەمپ سەرۆکی ئەمەریکا، زیاتر لە هەشت مانگە باڵیۆزخانەی ئەمەریکا لە عێراق بێ باڵیۆزە و کۆنسوڵی پێشووی ئەمەریکا لە هەولێر کاربەڕێکەری باڵیۆزخانەکەیە، بڕیارە هەفتەی داهاتووش کەسایەتییەکی دیکەی بواری ئاسایش وەک کاربەڕێکەر و سەرۆکی تیمی دیپلۆماسی ئەمەریکا لە بەغداد دەستبەکاربێت.

ئێلینا رۆمانسکی، باڵیۆزی پێشووی ئەمەریکا لە عێراق، کۆتایی ساڵی رابردوو هاوکات لەگەڵ گەڕانەوەی دۆناڵد ترەمپ بۆ کۆشکی سپی، کۆتایی بە ئەرکەکەی هات وەک باڵیۆز و لەوکاتەوە تائێستا، سەرەڕای دۆخی هەستیاری عێراق و ناوچەکە، ئەمەریکا باڵیۆزی نوێی دەستینشان نەکردووە و بۆشاییەکی دیپلۆماسی لەنێوان هەردوو وڵات درووست بووە.

حسێن ئەسعەد شارەزای سیاسی و دیپلۆماسی لەبارەی چۆڵبوونی پۆستی باڵیۆزی ئەمەریکا پێیوایە، چۆڵبوونی ئەو پۆستە بۆ ماوەیەکی زۆر کاریگەریی گەورەی لەسەر پەیوەندییەکانی هەردوو وڵات دەبێت.

ئاماژەی بەوەکردووە؛ هۆکارێکی دیکە دەگەڕێتەوە بۆ دابەزینی ئاستی گرنگیدانی ئەمەریکا بە پەیوەندییەکانی لەگەڵ عێراق لەم قۆناغەدا و ئەوەش کاریگەریی نەرێنی لەسەر سروشتی پەیوەندییەکان و هەماهەنگیی نێوان هەردوو حکومەت دەبێت.

ئەو شارەزایە پێیوایە؛ باڵیۆز بەهۆی پێگە و دەسەڵاتی نوێنەرایەتی فەرمی دەوڵەتەکەی دەکات، نائامادەیی بۆ ماوەیەکی زۆر بەمانای کەمبونەوەی بایەخی ئەو وڵاتەیە بە وڵاتی بەرامبەر، هەروەها ناتوانرێت بڕیاری خێرا و کارا لەسەر پرسی پەیوەندییەکان و دیپلۆماسییەت و بابەتە هەستیارەکانی ئاسایش، ئابوری، سیاسەتی نێوان واشنتن و بەغداد بدرێت.

دانانی کاربەڕێکەر بۆ باڵیۆزخانەی وڵاتەکە کە کەمترین ئامادەیی هەیە لە بەغدادی پایتەخت، مانای ئەوەی ئیدارەی نوێی ئەمەریکا، عێراقی لە پێشینەی ئەجێندای وڵاتەکەی دانەناوە.

جگە لەوە، لە سەروبەندی هێرشەکانی ئیسرائیل بۆ سەر ئێران و دواتر کاردانەوەکانی ئێران و شەڕی 12 رۆژە، ئەمەریکا زۆربەی کارمەندانی باڵیۆزخانەی کشاندەوە و دواتر بە ئاستێکی کەمتر گەڕاندیانییەوە بۆ بەغداد. 

باڵیۆز خەریکی کەباب خواردنە لە هەولێر

دوای ماوەیەکی زۆر لە چۆڵبوونی پۆستی باڵیۆزی ئەمەریکا لە عێراق، رۆژی (29ـی ئایاری 2025) ستیڤ فەیگن، کۆنسوڵی پێشووی ئەمەریکا لە هەولێر وەک کاربەرێکەری باڵیۆزخانەی عێراق دەستبەکاربوو بەڵام زۆربەی کاتەکانی لە هەولێرە و بۆ کۆبونەوە و سەردانە دیپلۆماسییەکان کەمتر دەگەڕێتەوە بۆ بەغداد.

رۆژی (24ـی ئابی 2025) کۆنسوڵخانەی ئەمەریکا لە هەولیر بڵاوی کردەوە، ستیڤ فەیگن ھەڵسوڕێنەری کاروباری باڵیۆزخانەی ئەمەریکا و وێندی گرین کونسوڵی گشتیی کونسوڵخانەی ئەمەریکا رۆژێکی لەبیرنەکراویان لە شاری ھەولێر بەسەربرد. 

لە سەردانەکەیاندا گەشتێکیان بەناو بازاری قەیسەریدا کرد و نانی نیوەڕۆیان لە کەبابخانەی یاسینی بەناوبانگ خوارد و دواتر لە چایخانە بەناوبانگەکەی مام خەلیل چایان خواردەوە. پاشان سەردانی سیروان نەجم کتێب فرۆشی ناوداری شاری ھەولێریان کرد. دوای ئەوە گەشتێکیان کرد بە ناو مۆزەخانەی شارستانیی ھەولێر بۆ ئاشنابوون بە کۆکراوە نایابەکانی شوێنەوار و بەشە نۆژەنکراوەکانی مۆزەخانەکە. لە کۆتایدا سەردانی مزگەوتی جەلیل خەیاتیان کرد و گفتوگۆیان لەبارەی پێکەوەژیان لە ھەرێمی کوردستان کرد.

 باڵیۆزێکی ئەمنی بۆ بەغدا

بەپێی ژمارەیەکی سەرچاوەی دیپلۆماسی و رۆژنامەوانی، هەفتەی داهاتوو جوشوا هاریس وەک کاربەڕێکەری باڵیۆزخانەی ئەمەریکا لە بەغداد دەست بە ئەرکەکانی دەکات. کە لەلایەن وەزارەتی دەرەوەی ئەمەریکاوە بۆ ئەو کارە دەستنیشانکراوە.

هاریس، تەنها کەسایەتییەکی سیاسی نییە، بەڵکو بە شارەزایەکی ئاسایشە و هەڵبژاردنی بۆ بەغداد لەم کاتەدا بە رێکەوت نییە؛ بەڵکو بەشێکە لە ستراتیژی واشنتن بۆ پێناسەکردنەوەی پێگەی خۆی لە عێراقدا.

هاریس پێشینەیەکی بەرفراوانی هەیە لە دۆسیەی عێراق و شەڕی داعش، پێشتر راستەوخۆ بەرپرسی کاروباری عێراق بووە لە ئەنجوومەنی ئاسایشی نیشتمانی ئەمەریکا و لە هەمان کاتدا وەک بەڕێوەبەری سیاسەتی نێردەی تایبەتی سەرۆکایەتی لە هاوپەیمانی نێودەوڵەتی بۆ بەرەنگاربوونەوەی داعش کاری کردووە.

لە رووی زمانەوە، هاریس شارەزای زمانی فەرەنسی، ئیتاڵی، پۆڵەندی، کرواتی و سلۆڤینییە، بەڵام  شارەزایی لە زمانی عەرەبی سنووردارە؛ رەنگە ئەمە تاکە خاڵی لاوازی بێت لە ئەرکەکەی لە عێراقدا.

شارەزایان، پێیانوایە ئەزموونی مەیدانی پێشووی لە عێراق و وڵاتانی ناوچەیی، لەگەڵ زانیارییەکانی لە بواری ئاسایش و دیپلۆماسی، ئەرکەکەی لە بەغداد زیاتر دەکات لە ئەرکێکی دیپلۆماسی ئاسایی.

کۆنسوڵی نوێی ئەمەریکا لە هەولێر تەکساسییە

رۆژى (13ـى ئابی 2025) ستیڤ بیتنەر کونسوڵی گشتیی کونسوڵخانەی ئەمەریکا لە هەرێمى کوردستان ماڵئاوایی لە ئەرکەکەى کرد و وێندی گرین وەک کۆنسوڵى نوێ دەستبەکاربوو، لە مەراسیمێکدا کە لە هەولێر بەڕێوەچوو.

وێندی گرین، دیبلۆماتکارى باڵاى ئەمەریکا پێشتر لەچەندین وڵات کاریکردووە، پێش ئەوەى بە کونسوڵى نوێی گشتى ئەمەریکا لە هەرێمى کوردستان دەستنیشان بکرێت.

وێندى لە رۆژانى رابردوودا کۆبوونەوەى چڕى لەگەڵ بەرپرسانى باڵاى هەرێمى کوردستان ئەنجامدا کە لەسەرجەمیاندا جەختیکردەوە وڵاته‌كه‌ى وه‌ك هاوپه‌يمانێك به‌ بايه‌خه‌وه‌ له‌ په‌يوه‌ندييه‌كانى له‌گه‌ڵ هه‌رێمى كوردستاندا ده‌ڕوانێت و خوازيارى به‌رده‌واميى هاريكاريى هاوبه‌ش و فراوانكردنيانه‌.

 وێندی لە ساڵی 2014 تا 2017 وەک سەرۆکی خزمەتگوزاری کۆونسوڵگەری لە کونسوڵخانەی گشتی ئەمەریکا لە دوبەی کاری کردووە، هەروەها سەرپەرشتی خزمەتگوزاری ڤیزەی ئەەمریکا بۆ ئێران دەکات.

 لە ساڵی 2009 تا 2011 شانبەشانی سەرکردایەتی سەربازی وەک سەرۆکی ئۆپەراسیۆن و پلانە هاوبەشەکانى نێوان ئاژانسەکان بۆ رۆژهەڵاتی ئەفغانستان کاری کردووە.

وێندی بە زمانی هۆڵەندی و فەرەنسی و عەرەبی و هەندێک فارسی قسە دەکات.

لە شاری سان ئەنتۆنیۆ لە ویلایەتی تەکساس لەدایکبووە، لە سەرانسەری جیهان وەک کچێکی ئەفسەری سوپای ئەمەریکا گەورە بووە، بەڵام تا ئێستاش تەکساس بە ماڵى یەکەمى خۆى ناودەبات. هاوسەرگیری لەگەڵ ئەفسەرێکى خانەنشینى هێزی دەریایی ئەمریکا کردووە و خاوەنى دوو منداڵن.

لە چاوپێکەوتنێکدا کە مێژووەکەى بۆ چوار ساڵ لەمەوبەر دەگەڕێتەوە، وێندى دەڵێت: لە ئیمارات و ئەفغانستان کاریکردووە، ئەرکى قورسى پێ سپێردراوە لەچەند شوێنێکى دیکە و بۆ ماوەیەکى کورت لە لوبنان لەکاتى شەڕى 2006 ئەرکى پێسپێردراوە، هەروەها لە کۆنگۆ وەک دانوستانکارى ئاشتى کاریکردووە بۆ بنیاتنانەوەى داهاتووى کۆمارى کۆنگۆى دیموکرات.