هێرشەکەی کۆرمۆر؛رۆژنامەیەکی ئینگلیزی زانیاریی نوێ لەبارەی لێکۆڵینەوەکان ئاشکرادەکات

سبەی

دواین هێرش بۆ سەر کۆرمۆر چاوەڕوان کراو بوو، ئەویش بەهۆی کەمتەرخەمی حکومەتی عێراق لە پرسی سزادانی بەرپرسیارانی هێرشەکانی پێشوو. بەپێی زانیارییەکانیش پێکهاتەی دروستکراوی ئێرانی لە شوێنی تەقینەوەکەدا دۆزراوەتەوە. 

رۆژنامەی زە ​​ناشیۆناڵ کە لە ئەبوزەبی بە زمانی ئینگلیزی بڵاودەبێتەوە. راپۆرتێکی لەسەر هێرشەکانی سەر کۆرمۆر بڵاوکردۆتەوە و تێیدا هاتووە، هێرشەکە رەنگدانەوەی جەمسەرگیری سیاسییە لە عێراقدا. بەڵام هەندێک وای دەبینن، کە ئەو گروپە چەکدارییانەی تۆمەتبارکراون بە ئەنجامدانی هێرشەکە، لە بنەڕەتدا لەسەر دوژمنایەتیکردنی هێزە کوردییەکان و هەرێمی کوردستان دروستبوون. هەندێکی دیکەشیان  پێیان وایە پەیامی پشت هێرشەکان فراوانترە و رەهەندێکی ستراتیجی هەیە، ئەویش ئەوەیە، هەرێم نابێت لە پرسی وزەدا سەربەخۆ بێت و دەبێت بە تەواوەتی پەیوەست بێت بە حکومەتی فیدراڵی عێراقەوە.

لە بەشێکی دیکەی راپۆرتەکەدا ئاماژە بۆ ئەوە کراوە، ئێران هێشتا غاز بۆ عێراق دابین دەکات، بەڵام دواجار غازی کوردی دەتوانێت شوێنی غازی ئێرانی لە عێراقدا بگرێتەوە و کۆتایی بە پێویستی عێراق بە غازی ئێرانی بهێنێت.

واتە هێرشەکان پەیامێکن بۆ لاوازکردنی ژێرخانی وزەی هەرێمی کوردستان لە بەرژەوەندی ئێران، کە دەیەوێت لە رێگا جیاجیاکانەوە، لەوانە دابینکردنی غاز بۆ وێستگەکانی کارەبا، هەژموونی لە عێراق بە بەهێزی بهێڵێتەوە.

هاوکات ئاشکراشیکردووە لێکۆڵینەوە هاوبەشەکانی نێوان عێراق و هەرێمی کوردستان، بوونی پێکهاتەی دروستکراوی ئێرانی لە شوێنی تەقینەوەکەی کۆرمۆر بەدیکردووە و وەکو بەڵگەی خواستی ئێران بۆ لاوازکردنی کەرتی وزەی هەرێم خراوەتەڕوو. 

ئەوەش لە کاتێکدایە، دەسەڵاتدارانی هەرێم بەشێوەیەکی ناڕاستەوخۆ گروپە چەکدارییە عێراقییەکانی سەر بە ئێرانیان تۆماتبارکردووە و بەئەنجامدەری هێرشەکە ناویان بردوون. هێرشەکەش یەکەم هێرش نییە بۆ سەر کۆرمۆر و لە ساڵی 2023ەوە 11 جار هێرشکراوەتە سەر کێڵگەکە. یەکێک لە هێرشەکانیش لە مانگی نیسانی 2024دا ئەنجامدرا و کوژانی چوار کارمەندی کێڵگەکەی لێکەوتەوە.

لە بەشێکی راپۆرتی رۆژنامەی زە ناشیۆنال باس لەوە کراوە، هێرشەکە ترسی لای ئەو کۆمپانیانە نێودەوڵەتیانە دروستکردووە، کە لە کەرتی وزەی هەرێمدا کاردەکەن، ئەو کۆمپانیایانەش کە خوازیارن یان بیرۆکەی ئەوەیان هەیە، لە کەرتی وزەی هەرێمی کوردستان کاربکەن.

لە دوای هێرشەکەش مەسرور بارزانی سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان رایگەیاند "دەسەڵاتدارانی عێراق ئەو کەسانەیان دەستنیشانکردووە کە پەیوەندییان بە زۆرێک لە هێرشەکانی پێشووەوە هەیە، هەروەها هەندێکیان دەستگیرکراون و دواتر بە کەفالەت ئازادکراون. وتووشیەتی "کردەوەکانی دەسەڵاتی فیدراڵی بۆ پاراستنی ئەو گروپانە، هێرشی زیاتری لێدەکەوێتەوە".

کۆرمۆر ناوچەیەکی پیشەسازی ئاسایی نییە، بەڵکو دڵی کارەبای هەرێمی کوردستانە، بەجۆرێک نزیکەی 80% غاز بۆ پێنج وێستگەی بەرهەمهێنانی کارەبا دابین دەکات، کە جگە لە هەرێم، بەشێکی دەدرێت بە ناوچەکانی دیکەی عێراق. بەتایبەتی کە شەش هەفتە لەمەوبەر پرۆژەی KM 250 بۆ فراوانکردنی  کێڵگەی کۆرمۆر کۆتایی هات و بەرهەمهێنانی لە کێڵگەکەدا بۆ 750 ملیۆن پێ سێجا لە رۆژێکدا بەرزکردەوە.

لە بەشێکی دیکەی راپۆرتەکەدا هاتووە ، "کارەساتەکە تەنیا ئەوە نییە کە جارێکی دیکە هێرش کراوەتەوە سەر دامەزراوەیەکی گرنگ، بەڵکو ئەم هێرشە پێشبینیکراو بووە". روونیشیکردەوە، بەرپرسانی هەرێم داوا لە ئەمەریکا دەکەن هاوکارییان بکات بۆ بەدەستهێنانی کەرەستەی سەربازی، بە مەبەستی بەرگریکردن لە شوێنە هەستیارەکان، بەڵام ئاڵنگارییەکە لەوەدایە، دەبێت ئەم کەرەستەیە لە رێگەی دەسەڵاتی فیدراڵی عێراقەوە بگوازرێتەوە.